Rekomendacje WHO w sprawie ruchu, bezruchu, ekranów i snu dzieci do lat 5.

WHO to taka instytucja co ją ludzie szanują i bardzo słusznie, bo ja również WHO estymą darzę wielką. Skoro więc WHO wydało niedawno rekomendacje dotyczące ruchu, bezruchu i snu ludzi w wieku do lat 5, to nie mogę wobec nich przejść obojętnie. Zwłaszcza, że w zestawieniu z rekomendacjami AAP dotyczącymi np. czasu spędzonego przed ekranem, które szczegółowo opisałam TU, da wam to całkiem fajny pogląd na sprawę.

I tak oto dla niemowląt młodszych niż rok znajdziemy następujące rekomendacje:

– dzidzie tego typu winny mieć w ciągu dnia wiele możliwości aktywności fizycznej – zwłaszcza takich w których dzidziuś bawi się na podłodze (macie albo czymś w tym stylu), im więcej takich aktywności, tym lepiej. Te dzieciaki które nie są jeszcze mobilne (nie turlają się, nie pełzają itp.) powinny mieć zapewnione łącznie co najmniej 30 minut aktywności na brzuszku w czasie aktywnym.

Dość oczywista rekomendacja przyznać trzeba – druga natomiast wywołała falę poruszenia wśród części rodziców bowiem moi ona iż azaliż

– niemowlęta nie powinny być unieruchomione (przez to rekomendacje rozumieją czas podczas którego niemowlę lub dziecko jest przypięte lub zapięte do/w np. w leżaczka, wózka, fotelika, wysokiego krzesełka czy też opiekuna w chuście/nosidle) dłużej niż godzinę naraz (w części doniesień medialnych przetłumaczono to jako maksymalnie godzinę dziennie, tymczasem chodzi o godzinę naraz „not be restrained for more than 1 hour at a time”). Wskazano też że w przypadku gdy dziecko pozostaje w takim bezruchu warto zachęcić rodziców do wykorzystania tego czasu na wspólne czytanie czy opowiadanie. Zachęcam was więc, a co mi szkodzi 🙂

No i mój ulubiony punkt, czyli sen – otóż WHO wskazuje, że dzieci w wieku 0-3 miesięcy powinny zaznawać w ciągu doby 14-17h dobrego jakościowo snu, zaś te w wieku 4-12 miesięcy winny go mieć 12-16h. Czy ktoś wie jak przekazać te zalecenia niemowlętom i powiedzieć im, że WHO prosi je by ładnie spały?:))

Z kolei jeśli chodzi o dzieci z grupy wiekowej 1-2 lata, to zalecenia dotyczące aktywności fizycznej wskazują na konieczność zapewnienia im co najmniej 180 minut zróżnicowanego ruchu dziennie. 180 minut, czyli 3 godziny. Również w tej grupie wiekowej nie zaleca się unieruchamiania dziecka (w fotelikach, wózkach, nosidłach itp.) na dłużej niż jedną godzinę naraz. Ponownie rekomenduje się wykorzystanie tego czasu na czytanie i opowieści. Dzieci młodszych niż 2 lata nie sadzamy raczej przed TV ani innymi ekranami. Dla dwulatków czas spędzony przed ekranem nie powinien przekraczać godzinny dziennie – przy czym obowiązuje tu zasada im mniej tym lepiej. Co ciekawe – WHO mówi tu (i w kolejnych grupach wiekowych również) o nazwijmy to poetycko „osiadłym” czasie spędzonym przed ekranem, czyli tym gdzie dziecko pasywnie siedzi i klika na tablecie albo wgapia się w TV, w rekomendacje te nie jest włączony czas, który dziecko spędza przed ekranem, ale aktywnie tj. np. grając w gry, w których aktywność fizyczna czy inna forma ruchu jest wymagana.

Dla tych, którym nie chce się czytać wpisu o rekomendacjach AAP przypomnę, że wg nich w tej grupie wiekowej jeżeli rodzic chce, może zacząć wprowadzać media cyfrowe i nowoczesne technologie dziecku w wieku 18-24 miesięcy, należy jednak zwracać uwagę na to by programy z którymi zaznajamiamy dziecko były wysokiej jakości i ograniczone czasowo. AAP podkreśla przy tym, że zawsze powinniśmy towarzyszyć dziecku przy oglądaniu/korzystaniu z tableta – w tej grupie wiekowej nie należy bowiem pozwalać na samotne korzystanie mediów przez dziecko. Dodatkowo AAP wskazuje, że dla dzieci w wieku 2-5 lat zaleca się maksymalnie jedną godzinę ekspozycji na media cyfrowe dziennie. Czyli podobnie do WHO.

Jeśli zaś chodzi o sen dzieci w wieku 1-2 lata to WHO podaje 11-14 godzin dobrego jakościowo snu, z regularnymi porami chodzenia spać i wstawania (o wadze regularnych pór spania pisałam już TU), w tym czasie uwzględnione są też drzemki.

Dzieci w wieku 3-4 lata winny spędzać co najmniej 180 minut na aktywnościach fizycznych, z czego przynajmniej 60 minut powinno przebiegać na aktywnościach o natężeniu od średniego do intensywnego. No i więcej znaczy lepiej. Ponownie nie każemy dzieciom siedzieć w unieruchomieniu dłużej niż 60 minut (to znaczy, że siedzenie przy biureczku i kontemplowanie dzieł Goethego w oryginale też odpada, mimo że niektórzy by chcieli żeby tak trzylatki siedziały). Siedzenie przed ekranem ograniczamy do godziny dziennie. Im mniej, tym lepiej.

Jeśli chodzi o sen, to mili trzy-czterolatkowie powinniście spędzać 10-13 godzin na dobę na dobrym jakościowo śnie, możecie także sobie drzemać w ciągu dnia jeśli sobie życzycie, no i powinniście kłaść się spać i wstawać o regularnych porach. Już widzę jak się dzieciuchy do tego stosują:)

I teraz ważna sprawa – te rekomendacje wiążą się co jasne ze zdrowym trybem życia, ale nie są, jak część mediów wskazała, rekomendacjami dotyczącymi telewizji dla dzieci. Owszem jest o czasie przed ekranem, ale nie ma niczego o tym, że telewizja psuje mózgi, oczy i serca. Jest natomiast o tym, że czas spędzony w bezruchu na wgapianiu się w ekran nie powinien przekraczać u dzieci do lat 5 godziny dziennie. Ale rekomendacja ta wynika przede wszystkim z potrzeby zapewniania dzieciom dużej ilości ruchu, a każda dodatkowa godzina czy kwadrans przed telewizją to mniej czasu na ruch i sen (i zabawę), które są niezbędne dla prawidłowego rozwoju małego dziecka. Uważam, że to jest szalenie warte podkreślenia, bo generalnie ten czas przed ekranem jest często pokazywany rodzicom jako zło wcielone – tylko że zwykle nie z tego powodu z którego powinien. A jeśli się do tego dorzuci informację, że WHO nie rekomenduje więcej niż godzinę dziennie to w rodzicach rodzi się jeszcze większy strach, przez co boją się dziecku puścić na 10 minut bajkę żeby mieć w tym czasie chwilę na zrobienie innych rzeczy, bo przecież od tego na bank mu (temu dzieciu) się spali mózg.

Wydanie tych rekomendacji było zresztą powodem, dla którego w mediach można było spotkać głosy wielu ekspertów związane z tym, że mimo wszystko, wszystkie dotychczasowe wytyczne i to nieważne od której organizacji zrzeszających ekspertów – jednak dość arbitralnie wskazują tę magiczną godzinę dziennie jako granicę, bo choć owszem stoją za tym pewne dowody, to są one raczej słabe (o kontrowersjach pisał m.in. Guardian czy NHS – w źródłach macie namiary na artykuł).

I choć póki co nikt nie wyda lepszych, bo musimy wydawać takie, które możemy na czymś oprzeć więc te rekomendacje są jak najbardziej warte uwagi rodziców i ignorowanie ich nie jest chyba najlepszym z pomysłów (dlatego ja się do nich stosuję i przy starszakach i będę przy najmłodszym), to jednak coraz częściej podnoszą się głosy, które są bliskie i mojemu sercu. Czyli o tym, że żyjemy w takich czasach, że dzieciom nie potrzeba kolejnych restrykcji czy tam limitów dotyczących czasu przed ekranem, ale przede wszystkim informacji o tym jak mądrze wprowadzić dziecko w świat nowoczesnych technologii, tego jak pokazać mu ich dobre oblicze, nauczyć mądrego korzystania z nich i generalnie nauczyć się po prostu żyć w erze cyfrowej zamiast ciągłego negowania jej istnienia i ukrywania jej przed dziećmi. Do mnie to mówi bardzo mocno, czekam więc na to jak się to potoczy. A póki co dzięki WHO za kolejne przypomnienie o tym jak ważna jest dla dzieci codzienna porcja ruchu. I nie tylko dzieci – nam też dobrze zrobi jak wstaniemy z kanapy i się z nimi aktywnie pobawimy 😉 Zwłaszcza że jestem pewna, że każdy z nas spędza na osiadłym wgapianiu się w ekran znacznie więcej niż godzinę dziennie. A że dzieci świetnie uczą się przez obserwacje i naśladowanie dorosłych, to… 😉

Myślę też, że warto na koniec wspomnieć o jednym z nowszych badań, z którego wynika, że ilość aktywności fizycznej u dzieciaków zaczyna dość mocno spadać w okolicach 7 roku życia – i wtedy zapewnienie dawki ruchu dzieciakom staje się naprawdę wyzwaniem. Połowę dnia spędzają na siedzeniu w szkole, potem odrabiają lekcje, potem trochę poodopoczywają i trzeba iść spać, by rano powtórzyć cykl. I to smuteczek w sumie.

No i jeszcze dla porządku, zgodnie z zaleceniem dotyczącym polityki dzielenia się treścią w dokumencie WHO na bazie, którego powstał powyższy tekst dodaję formułę, iż azaliż „powyższe tłumaczenie nie zostało stworzone przez WHO. WHO nie jest także odpowiedzialne za jego treść ani dokładność. Wiążącym dokumentem jest oryginał w języku angielskim”. Co nie zmienia faktu, że starałam się być bardzo akuratna i dokładna w przekazaniu jego podstawowych wskazań 🙂

Lounassalo i wsp., Distinct trajectories of physical activity and related factors during the life course in the general population: a systematic review.

WHO guidelines on physical activity, sedentary behaviour and sleep for children under 5 years of age

NHS – Guidelines issued on activity and screen time for babies and toddlers

The Guardian – WHO warnings over children’s screen time disputed by UK experts